دانشگاه آزاد اسلامی

تشکیل دانشگاه آزاد اسلامی

دو سال پس از انقلاب فرهنگی ایران در روز 31 اردیبهشت ماه سال 1361 آیت ا… هاشمی رفسنجانی در خطبه نماز جمعه تهران برای اولین بار از طرحی به نام دانشگاه آزاد اسلامی سخن گفت . در حقیقت سخنان ایشان ، نتایج رایزنی هایی بود که او و دکتر عبدا… جاسبی برای راه اندازی دانشگاه ازاد اسلامی انجام داداه بودند.

در آذر ماه همان سال اساسنامه دانشگاه نوشته شد که بر اساس آن دانشگاه مؤسسه عام المنفعه ای معرفی گرید که همه هزینه های آن صرف امور مربوط به دانشگاه می شود .

اولین قلم کمک مالی به دانشگاه آزاد اسلامی و سرمایه اولیه این دانشگاه مبلغ یک میلیون تومان کمک امام خمینی (ره) بود.

اولین آزمون ورودی دانشگاه در اسفند ۶۱ با شرکت ۳۲ هزار داوطلب درشاهرود، اهواز، تبریز، تهران، رشت، زاهدان، کرمان، مشهد و یزد برگزار شد و حدود ۳ هزار نفر در رشته‌های راه و ساختمان، برق، مکانیک، فیزیک، ریاضی، شیمی، صنایع فلزی، نساجی و حسابداری پذیرفته شدند.

دانشگاه آزاد اسلامی همانند دیگر مؤسسات آموزش عالی در ایران، زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت می‌کند. نوع مدرک اعطایی به فارغ‌التحصیلان این دانشگاه، به صورت مستقل و از طرف دانشگاه آزاد اسلامی اعطا می‌گردد (با قید محل تحصیل).

افتخارات دانشگاه آزاد اسلامی

سومین دانشگاه جهان از نظر تعداد دانشجو

پنج میلیون فارغ التحصیل در دوره های مختلف

10 میلیون متر مربع فضای آموزشی مسقف

هفتاد هزار عضو هیات علمی و مدرس تمام وقت و نیمه وقت

بزرگترین دانشگاه حضوری جهان

صرفه جویی ارزی برای کشور

بومی کردن نیروهای تخصصی پرورش نیروهای سرآمد متخصص و علمی

تأسیس بیش از هزار خوابگاه دانشجویی

گسترش خدمات مشاوره دانشجوئی با بیش از 250 مرکز مشاوره فعال در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی

اهتمام در فراهم کردن خدمات رفاهی برای دانشجویان

راهبردها و برنامه های مصوب دانشگاه:

راهبردهای مصوب

مهم­ترین سیاست­ها مبتنی بر اصل توسعه دانش، ارزیابی مستمر، تعالی و ارتقاء کیفیت پایدار و نهادینه نمودن فرهنگ همراه با اقتصاد آموزش، بشرح زیر مورد توجه قرار گیرد:

1- عدم توسعه کمی در ایجاد واحدها و مراکز دانشگاهی؛

2- جذب هیات علمی با کیفیت در سطح دکتری تخصصی؛

3- ساماندهی پراکندگی واحدهای دانشگاهی از جمله مراکز و همچنین پردیس­های علوم و تحقیقات و واحدهای بین‌الملل و برون مرزی دانشگاه؛

4- اعمال توسعه تحصیلات تکمیلی و متوازن نمودن آن در سراسر کشور؛

5- کاهش زیان­دهی واحدهای دانشگاهی در طی دو برنامه کوتاه مدت و بلند مدت؛

6- عدم جذب کارکنان جدید و ساماندهی کارکنان مازاد واحدهای دانشگاهی و دانشگاه؛

7- توسعه فعالیت­های پژوهشی و فناوری نظیر شرکت­های دانش بنیان و مراکز رشد؛

8- توسعه کمی وکیفی حوزه علوم پزشکی و فرهنگی و اجتماعی و باز مهندسی فعالیت ها ؛

9- توسعه کمی و کیفی حوزه فرهنگی­،­اجتماعی با تاکید بر طرح های فرهنگی ماندگار؛

10- تمرکز فعالیت بر اتمام طرح های عمرانی نیمه تمام؛

11- تنوع بخشی به منابع درآمدی دانشگاه از طریق طرح­های اقتصادی دانش بنیان و سرمایه گذاری؛

12- انضباط مالی از طریق ایجاد نظام برنامه ریزی و بودجه بندی؛

13- ارزیابی مستمر عملکرد و ترسیم مسیر تعالی؛

14-سیاست ارتقاء خدمات رفاهی دانشجویان، کارکنان و اساتید؛

15- نهادینه نمودن کیفیت آموزش و پژوهش و فناوری در جهت تحقق اهداف دانشگاه؛

16- ارتقاء دانشگاه آزاد اسلامی در رتبه بندی های ملی، منطقه ای و جهانی؛

17- فرهنگ سازی مبتنی بر تعالی مدیریت اسلامی متکی بر تعهد، مسؤلیت پذیری، پاسخگویی و وجدان کار همراه با صداقت، امانت، قانونگرایی و شفاف سازی عملکردها؛

18- دستیابی به توسعه علوم و فناوری­های نوین ونافع متناسب با اولویت­ها و نیازها و مزیت های نسبی کشوراز طریق ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه؛

19- ارتقاء جایگاه زبان فارسی در بین زبانهای بین المللی علمی و سهم و نقش دانشگاه آزاداسلامی در این حوزه؛

20- افزایش سهم دانشگاه در تولید محصولات و خدمات مبتنی بر دانش و فناوری داخلی از طریق تجاری سازی تحقیقات و توسعه شرکت های دانش بنیان؛

21- اولویت بخشی به تحصیلات تکمیلی مبتنی بر ابلاغیه سیاست های کلی علم و فناوری مقام معظم رهبری و نقشه جامع علمی کشور؛

22- بومی گزینی پذیرش دانشجو و گسترش عدالت آموزشی سراسر کشور؛

23- پذیرش دانشجو در رشته های مرتبط با آموزه های دینی و گسترش فرهنگ اسلامی؛

24- همگام سازی پذیرش با نیازهای جامعه، بازار کار و توسعه علمی کشور؛

25- مدیریت و هدایت دانش بومی و اسلامی در تطابق بین نیازهای کشور و مطالبات جوانان؛

26- توجه به تغییر شیوه های پذیرش دانشجو در راستای اهداف علم و فناوری، تقاضای اجتماعی و سیاست های کلی نظام؛

27- توجه به سرمایه اجتماعی در دانشگاه آزاد اسلامی با ایجاد همگرایی، وحدت و همیاری بین پرسنل، مدیران و معاونین ؛

28- تجمیع سایت های پراکنده واحدهای استان تهران در مجتمع های متمرکز به منظور بهره برداری بهینه از امکانات و معرفی این واحدها در یک سایت یکپارچه به عنوان قابلیت های رقابتی دانشگاه.

دانشگاه مجازی ( واحد الکترونیکی)

در راستای همگامی با پیشرفت علمی و پویایی، دانشگاه آزاد اسلامی به منظور آموزش متناسب با نیازهای روز ، واحد الکترونیکی دانشگاه (دانشگاه مجازی www.iauec.com) ، با مجوز رسمی وزارت علوم ، تحقیقات و فن آوری گشایش یافت.

اهداف و برنامه های توسعه (کوتاه مدت و بلند مدت) واحد الکترونیکی به شرح ذیل می باشد:

1. تصویب و راه اندازی رشته های مختلف تحصیلی متناسب با نیازهای حرفه ای کشور و با نظر به کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه اقتصادی و اجتماعی .

2. همکاری با دانشگاه ها و موسسات داخلی و خارج از کشور با اهداف جذب دانشجو و برگزاری دوره های مشترک علمی و آموزشی .

3. تدوین برنامه های مدون آموزشی بر پایه استاندارد های بین المللی آموزشی الکترونیکی.

4. برگزاری دوره های آموزشی کوتاه مدت و یا میان مدت در بستر آموزش الکترونیکی (E-Learning) ؛ با هدف ارائه آموزش های مداوم و تکمیلی به دانشجویان و کارکنان شاغل در نهادها و موسسات مختلف .

5. ارتباط و تعامل با موسسات آموزش عالی و دانشگاه ها در سطح بین المللی در زمینه طراحی ، تولید وتبادل آخرین دستاوردهای آموزشی.

6. ارتقاء توان علمی و تخصصی کشور با تربیت نیروهای متخصص و کارآمد و نیز ایجاد بستری مناسب جهت دستیابی به جامعه ای دانایی محور.

7. ایجاد مراکز رشد مجازی در کشور ونیز کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) در عرصه های مختلف علمی، اجتماعی و اقتصادی.

مراکز پژوهشی

در حال حاضر دانشگاه آزاد اسلامی دارای ۲۸ مرکز و پژوهشکده می‌باشد. برخی از مراکز مهم تحقیقاتی عبارتند از: مرکز تحقیقات مواد پیشرفته دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما، مرکز عالی بین‌المللی تحقیقات بین رشته‌ای (CEIS)، مرکز مطالعات استراتژیک، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی اردبیل، مرکز مطالعات و تحقیقات محیط زیست و انرژی (CEEVS)، مرکز تحقیقات باستان‌شناسی (واحد ابهر)، مرکز تحقیقات تهران پزشکی، مرکز تحقیقات شیر و فرآورده‌های آن (واحد کرج)، مجتمع آزمایشگاهی و مزارع تحقیقاتی (واحد بروجرد)، مرکز تحقیقات کشاورزی (واحد دامغان) مزارع آموزش تحقیقاتی و گلخانه‌ای (واحد جیرفت)، مزارع آموزشی و تحقیقاتی(واحد رودهن).

تولیدات علمی

طبق آخرین آمار دریافت شده از پایگاه Scopus، در پنج ماه اول سال ۲۰۰۹ دانشگاه آزاد با ۱۰۷۹ مقاله در سطح کشور موفق به کسب رتبه اول در تولید مقالات علمی شده است.

به طور کلی توسط این دانشگاه تاکنون بیش از ۱۴۵۵ کتاب تالیف، ۳۹۱ کتاب ترجمه، مقاله ۳۳۶۷ در نشریات ISI و ۴۹۸۲ مقاله در نشریات علمی، پژوهشی منتشر شده است.

فعالیت‌های ورزشی

انتخاب دکتر عبد اله جاسبی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان هیات رئیسه فدراسیون جهانی کاراته WSKF با توجه به حضور مستمر و تداوم قهرمانی تیم کاراته دانشگاه آزاد اسلامی در مسابقات بین المللی و جهانی و همچنین در راستای تلاش و اهتمام این دانشگاه در رشد و گسترش و توسعه این ورزش در کشور، آقای دکتر جاسبی به دعوت فدراسیون جهانی کاراته جهت شرکت در بیستمین سالگرد تاسیس فدراسیون جهانیWSKF به کشور ژاپن عزیمت نمودند و در این مراسم توسط آقای یامانگی ریاست فدراسیون جهانی شوتوکان ، دکتر جاسبی به عضویت این فدراسیون منصوب گردید.

واگذاری ریاست فدراسیون شوتوکان آسیا تا سال 2010 به ایران به واسطه حضور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در نهمین دوره مسابقات قهرمانی جهان و جشن بیستمین سالگرد تاسیس این فدراسیون در ژاپن به ریاست فدراسیون شوتوکان آسیا تا سال 2010 به ایران واگذار گردید.

برگزاری پنجمین المپیاد ورزشی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی سراسر کشور.
برگزاری پنجمین المپیاد ورزشی دانشجویان ورزشکار دانشگاه آزاد اسلامی در 24 رشته ورزشی مصوب و با شرکت 3000 ورزشکار در دو بخش برادران و خواهران برگزار شد.

رسانه

روزنامه آفرینش، هفته‌نامه فرهیختگان، خبرگزاری آنا و خبرگزاری ایسکانیوز به این دانشگاه وابسته هستند.

مناطق دانشگاه آزاد

واحدهای دانشگاه آزاد در ۱۶ منطقه به این شرح دسته بندی شده و واحد های هر منطقه زیر نظر دبیرخانه آن منطقه اداره می شوند.

منطقه یک: استان فارس

منطقه دو: استان های آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان.

منطقه سه: استان های گیلان و مازندران.

منطقه چهار: استان های اصفهان و چهارمحال.

منطقه پنج: استان های مرکزی، همدان و لرستان.

منطقه شش: استان خوزستان.

منطقه هفت: استان های کرمان و یزد.

منطقه هشت: واحدهای داخل تهران بزرگ .

منطقه نه: استان های خراسان (شمالی، جنوبی، رضوی) و شهر طبس از استان یزد.

منطقه ده: استان های سمنان، گلستان.

منطقه یازده: استان های کردستان، کرمانشاه و ایلام.

منطقه دوازده: واحدهای درون استان تهران و خارج از محدوده تهران بزرگ و نیز استان های جداشده از تهران (قزوین، البرز و قم).

منطقه سیزده: استان آذربایجان شرقی.

منطقه چهارده: استان سیستان و بلوچستان.

منطقه پانزده: استان هرمزگان.

منطقه شانزده: استان های بوشهر و کهکیلویه و بویر احمد.

وقف تمام دارایی‌ها

در شهریور ۱۳۸۸ اعضای هیات موسس جدید دانشگاه آزاد تمامی اموال غیرمنقول اعم از مشاع یا مفروز و دارایی‌های منقول بادوام، حقوق، امتیازات، سهام و تمام اجزا، توابع و متعلقات مربوط به دانشگاه آزاد اسلامی را وقف کردند. در بیانیه هیات موسس دلیل این وقف اینگونه ذکر شد: «این سرمایه عظیم در درجه اول و عمدتاً متکی به شهریه دریافتی از میلیون‌ها دانشجو بوده و اندکی از آن از منابع کمک‌های اشخاص حقیقی و حقوقی خیر تامین شده و به این وسیله بار عظیم مالی از دوش دولت و بودجه ملی برداشته شده است. با وقف این ثروت عظیم ملی این ثروت به ملت بازگردانده می شود.

برنامه های مصوب

در راستای تحقق اهداف متعالی و مصوب هیات موسس و هیات امنای دانشگاه و در مسیر اهداف مقدس نظام جمهوری اسلامی و در چارچوب اهداف مندرج در نقشه جامع علمی و دیگر اسناد بالادستی آموزش عالی کشور و در جهت مدیریت چالش های، برای اجرایی نمودن سیاست­های مصوب دانشگاه که پیشتر اشاره گردید، برنامه های کوتاه مدت و بلندمدت زیر مورد توجه قرار گرفت:

1- توقف در زیان دهی دیگر واحدهای دانشگاهی­ و کاهش تعداد واحدها و مراکز دانشگاهی زیان ده در یکسال 93-92 و توقف کامل زیاندهی همه واحد های زیان ده تا سال تحصیلی 96-1395؛

2 – افزایش سهم درآمدی غیر شهریه از حدود 1% به نزدیک 10% در سال 93-92 و در ادامه تا سال تحصیلی 96-95 به میزان حداقل 30% از طریق متنوع سازی منابع درآمدی دانشگاه وفعالیت های دانش بنیان و سرمایه گذاری؛

3- افزایش سهم بودجه مستقیم پژوهشی دانشگاه به صورت مستمر و سالانه؛

4- افزایش سهم فناوری و تولید ثروت از تجاری سازی تحقیقات از طریق مراکز رشد و شرکت های دانش بنیان

5- بهبود و اصلاح نسبت هرم هیات علمی دانشگاه از طریق جذب سالانه 5000 عضو هیات علمی جدید طی 4 سال منتهی به 1396 جمعا به میزان 20000 هیات علمی و افزایش نسبت استادیار به کل اساتید و کاهش سهم مربیان؛

6- توجه جدی و اساسی به مسایل نهادی فرهنگی و اجتماعی با تاکید بر طرح­های فرهنگی ماندگار نظیر توسعه مساجد، مراکز فرهنگی و اسلامی­، یادمان­های شهدای گمنام، تقویت باورهای اعتقادی، دینی واخلاقی… ؛

7- افزایش سهم دانشگاه در تولید جهانی علم در پایان برنامه پنجم دانشگاه یعنی پایان سال 1394 به میزان حداقل 66/0 درصد و در افق چشم انداز 1404 از مقدار 5/4 درصد سهم ایران براساس نقشه جامع علمی کشور به میزان 5/2 درصد برای دانشگاه آزاداسلامی؛

8- توسعه تحصیلات تکمیلی با نرخ رشد بالا و به نسبت حداقل 30% از دانشجویان دانشگاه مطابق سند چشم انداز؛

9- شاخص سازی فعالیت ها جهت تعیین استانداردهای عملکردی و تعاملات دقیق از طریق استقرار نظام ارزیابی و پایش مستمر از روندها وعملکردهای موجود در اجرای برنامه، درون دادها، فرایندها و برون دادها و ترسیم مسیر تعالی؛

10- توسعه حوزه علوم پزشکی از طریق باز مهندسی فعالیت ها و عملکرهای موجود و تدوین نقشه راه روشن در حیطه پزشکی، بهره برداری از بیمارستان های نیمه تمام به تعداد 4 بیمارستان فرهیختگان تهران، کازرون، اردبیل و تبریز تا پایان سال 1393 و تکمیل ده بیمارستان نیمه تمام تا پایان سال تحصیلی 96-1395 و اصلاح هرم هیات علمی، افزایش سطح کیفی داوطلبان ورودی­، ­ارتقا کیفیت رشته ها و واحدهای مجری، گسترش مجلات و نشریات این حوزه، افزایش کمی و کیفی مراکز زیر ساختی­، ­(تحقیقاتی­،­پژوهشی و درمانی و بالینی) و… ؛

11- افزایش کمی و کیفی مراکز تحقیقاتی و پژوهشی و فعال سازی مراکز موجود در حوزه های مختلف علوم اعم از علوم پزشکی­، فنی و مهندسی­،­علوم پایه و علوم انسانی و هنر به تعداد 70 مرکز در سال 93-1392 و در ادامه تا 1404 به تعداد 150 مرکز؛

12- ساماندهی کارکنان از طریق عدم جذب نیروی انسانی غیر متخصص و جذب برنامه ریزی شده نیروهای متخصص مورد نیاز با حفظ تعداد پست­های سازمانی موجود و با اولویت در کاهش 10% آن بطوریکه نسبت دانشجو به کارکنان با نسبت دانشجو با اساتید، متوازن و متناظر باشد و درسال 93-92 این نسبت به 50 و در طی سالهای منتهی به 96-95 به 70 کاهش یابد؛

ارکان دانشگاه عبارتند از:

1- هیئت موسس

2- هیئت امنا

3- رئیس دانشگاه

4- شورای دانشگاه

1- هیئت موسس مرکب از 9 نفر شامل آقایان : آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی، آیت الله العظمی سید عبد الکریم موسوی اردبیلی، دکتر عبدالله جاسبی، دکتر علی اکبر ولایتی، مرحوم دکتر حسن حبیبی، آیت الله سید حسن خمینی، حجت الاسلام و المسلمین دکتر محسن قمی و دکتر حمید میرزاده می باشد.

2- اعضای هیئت امنا عبارتند از :

1- سه نفر از اعضای هیئت علمی تمام وقت دانشگاه ها درمرتبه دانشیاری و یا بالاتر به پیشنهاد و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی

2- سه نفر از اعضای هیئت موسس که حتما یک نفر از آنها روحانی باشد.

3- وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و یا نمایندگان آنها

4- رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها یا معاون وی

5- رئیس دانشگاه (دبیر هیئت امنا)