پروفسور اميرحسين كوكبی در سال 1326 هجری شمسی در شهر بمبئی هندوستان به دنيا آمده است. والدین وی از خانواده‌ای از نظر تحصيلات و اقتصاد نسبتا پایين بودند. پدرش اهل مطالعه و دارای شعور اجتماعی و با فرهنگ بود و مادرش فردی مهربان و متدين.
خاطرات کودکی
وی به‌دليل اقتضای شغلی پدر، مجبور به اقامت در هندوستان بود. وی به همراه خانواده در سن 6 سالگی به ايران (يزد) بازگشت. كوكبی از اين دوران چنين می‌گويد: «خاطرات روزهای نخست دبستان خيلی خوب نبود، چون هنوز صحبت كردن به زبان فارسی را ياد نداشتم و می‌بايست در كلاس درس اول ابتدايی شركت می‌‌كردم و هنوز هم دوست و آشنايی در كوچه، محله و مدرسه نداشتم. اما بعدا در دبيرستان با توجه به علاقه به كارهای هنری معمولا نقاشی‌های دكور و منظره صحنه تئاتر دبيرستان را من آماده می‌‌كردم.
با توانايی در ورزش (واليبال، بوكس، وزنه‌برداری) كه داشتم از آن پس من مسوول اتاق ورزش و وسايل‌ها بودم. همچنين چون جز شاگردان اول و دوم درسی بودم، بعضی كلاس‌ها كه معلم نداشتندحقير را به كلاس درس رياضی و حل مساله می‌‌فرستادند. تابستان‌ها هم كه كارهای مختلفی از جمله شاگرد بنایی، ميدان ميوه و تره‌بار و كارهای دفتر كارخانجات ريسندگی و بافندگی را انجام می‌دادم.»
تحصيلات رسمی و حرفه‌ای
کوكبی، تحصيلات ابتدايی و متوسطه را در يزد گذراند. وی در سال 1345 در نخستین دوره پذيرش دانشجو در دانشگاه صنعتی شريف در رشته متالوژی به تحصيل پرداخت. او دارای مدرک كارشناسی مهندسی متالوژی از دانشگاه صنعتی شريف در سال 1348 و دكترای تخصصی متالوژی استراتكليد از انگلستان در سال 1360 است.
سیری در دنیای خاطرات
کوکبی درباره يكی از خاطراتی كه تلخ و شيرين بود، چنين می‌گويد: «در كنكور دانشكده افسری به پيشنهاد پدر مرحومم شركت كرده و قبول شدم. اما برای ثبت‌نام يک‌روز دير به تهران رسيدم. هر چند تلاش كردم فايده‌ای نداشت. با توجه به وضعيت خانواده یک سال آواره در تهران و شهر‌های ديگر به‌دنبال كار بودم. سال بعد در نخستین دوره دانشگاهی صنعتی‌شريف قبول شدم و الان باور دارم كه شكست و عدم موفقيت برای ثبت‌نام در دانشكده افسری لطف و محبت خداوند بود و باریتعالی سرنوشت بهتری برايم درنظر داشت.»
وی در كنار تحصيل در دوران دانشجويی به تدريس خصوصی در آموزشگاه مشغول بود. همچنين در دوران تحصيلات دكترا به جمع‌آوری مطالب برای تهيه كتاب فارسی در حوزه جوشكاری می‌پرداخت.
کوكبی از محضر استدان بزرگی بهره‌مند شده است كه از آن میان می‌توان به مرحوم دكتر مجتهدی، مرحوم دكتر فرجی، مرحوم دكتر گلستانه و آقای دكتر پورآذرنگ اشاره کرد.
تعداد زيادی از همدوره‌ای‌های دانشگاهی اميرحسين كوكبی، اكنون مديران ارشد واحدهای بزرگ صنعتی و تعدادی هم استاد دانشگاه و محقق در داخل و خارج از كشور هستند.
وی از سال 1364 به رتبه علمی دانشياری و در سال 1374 به درجه استادی نایل آمد.
پروفسور اميرحسين كوكبی از جمله مهندسان متالوژی است كه به مباحث مربوط به جوشكاری و كوره‌سازی علاقه تخصصی دارد. وی اکنون عضو هیات علمی و استاد‌تمام گروه مهندسی متالوژی دانشگاه صنعتی‌شريف است.
آثار «پدر جوش ایران»
این مدرس دانشگاه، مولف پنج كتاب دانشگاهی با عناوین «تكنولوژی جوشكاری»، «تكنولوژی جوشكاری؛ جلد نخست فرآيندها، متالوژی و طراحی و جوشكاری»، «جوشكاری فولادها با الكترود دستی»، «راهنمای جوشكاری آلومينيوم و چدن» و «فرهنگ لغت جوشكاری» و بیش از 100 مقاله علمی به زبان‌های فارسی و انگليسی است كه در مجلات داخلی و خارجی منتشر شده‌اند. وی همچنین سرپرستی بيش از 60 پايان‌نامه دكترا و كارشناسی‌ارشد در حوزه‌های جوشكاری را بر عهده داشته است.
کوکبی با نگارش کتاب «تکنولوژی جوشکاری» به عنوان «پدر جوش ایران» ملقب شد.
پروژه‌های علمی و صنعتی
وی با هدف حل مشکلات صنعتی با استفاده از دانش روز و در راستای برقراری ارتباط صنعت و دانشگاه اقدام به گردآوری گروهی از دانش‌آموختگان پویا و خلاق در مقاطع دکترا، کارشناسی‌ارشد و کارشناسی با تخصص‌های متالورژی جوش، متالورژی صنعتی، انتخاب و شناسایی مواد مهندسی، نفت و پتروشیمی و خوردگی از دانشگاه صنعتی شریف اقدام کرده است.
این گروه با تلفیق نیروی جوان و دانش فنی روز و تجربه مدرسان کارآزموده، تاکنون موفق به رفع مشکلات و چالش‌های فنی در پروژه‌های گوناگونی شده است. برخی از این پروژه‌ها عبارتند از: «تعمیر و راه‌اندازی واحد هشت نیروگاه شهید عباسپور»، «تعمیر و جوشکاری Runner Blade واحد یک نیروگاه مسجد سلیمان»، «تعمیر و جوشکاری Airbox واحد یک نیروگاه مسجد سلیمان»، «مشاور جوشکاری دریچه رادیال سد کارون»، «مشاور جوشکاری دریچه رادیال ترونیون سد سنگ توده تاجیکستان»، «بازسازی قطعه قلع ریز برای شرکت افراتاب»، «بررسی Feasibility Study برای فرآیند FSW و FSSW برای یکی از بخش های صنایع دفاع» و «طراحی و ساخت رک میکروتیوب فلزی برای دانشگاه علوم پزشکی آجا».
ویترین جوایز و نشان‌ها
جايزه بهترين مقاله در «Welding Jovrnd» از جامعه جوشكاران آمريكا (A.W.S) در سال 1368، جايزه ويژه بيشترين خدمات آموزشی و پژوهشی در ترويج مهندسی جوش از جامعه بين‌المللی جوشكاران (I.I.W) در سال 1382، جايزه استاد نمونه در دانشكده برای چندين سال و دریافت تعداد زيادی لوح و تقديرنامه به‌دلیل ارایه مقاله در كنفرانس‌های داخلی و بین‌المللی، از جمله افتخارات و جوایز علمی «پدر جوش ایران» است.
سمت‌ها علمی و اجرایی
از سوابق علمی و اجرایی این استاد دانشگاه علاوه بر عضویت در کادر هيات علمی دانشگاه صنعتی‌شريف به مدت 35 سال، می‌توان به سرپرستی مركز آموزش كارگاه‌ها به‌مدت چهار سال، مديركلی تحصيلات تكميلی دانشگاه صنعتی‌شريف به مدت چهار سال، رياست دانشكده مهندسی علم مواد به‌مدت چهار سال و چندين سال مسوولیت گروه صنعتی دانشكده مهندسی علم مواد و عضويت در چندين انجمن علمی و مجله‌های علمی اشاره کرد.
فعاليت‌های آموزشی
از عمده فعاليت‌های آموزشی وی تحقيق، تاليف و مشاوره در حوزه جوشكاری در دانشگاه‌های مختلف از جمله فنی تهران، علم و صنعت، اميركبير، خواجه‌نصير، شهيد باهنر، فنی تبريز و بابل و همچنين مراكزی مانند دانشكده كاربردی اراک، انجمن مهندسان مكانيک، انجمن مهندسان متالوژی، جامعه ريختگران و مركز پژوهش مهندسان جوش است.
انجمن جوشكاران و آزمايشات غيرمخرب، مركز پژوهش مهندسان جوش ایران و جامعه ريخته‌گران از جمله مراکزی هستند که کوکبی از بانیان تاسیس آنها است.
كوكبی در كنار تدريس، به فعاليت‌هایی مانند شركت در بعضی جلسات هيات مديره و هيات تحريريه مجلات و انجمن‌ها و كنفرانس‌های علمی می‌پردازد. وی همچنين داوری بعضی مقالات علمی، مشاوره صنعتی برای كارخانجات مختلف دولتی، نظامی و خصوصی را نيز بر عهده دارد. استاد پیش از همه فعاليت‌ها، در امور منزل و خانواده نيز كمک می‌كند.
آینده جوش ایران از نظر استاد
وی همواره در اغلب همایش‌ها و مجامع علمی، آینده جوش ایران را خوب ارزیابی کرده و می‌گوید: «با توجه به فعالیت‌هایی که در این بیست و چند سال داشته‌ایم، چه به‌صورت مستقیم و چه در رابطه با تحقیقات و دانشگاه، راه‌اندازی دوره کارشناسی ارشد جوشکاری و دوره‌های بین‌المللی جوش و نیازهایی که در صنایع مختلف مطرح است و زمینه‌های بکری که در موضوع جوشکاری هنوز در ایران دست نخورده مانده است.
به‌نظر من آینده بسیار روشنی دیده می‌شود. فقط چیزی که وجود دارد، طبیعتا در مملکت ما تا چیزی در بورس می‌رود خیلی‌ها کرکره مغازه‌شان را می‌کشند بالا و مدعی مسایل جوش و تخصص جوش و کلاس جوش و از این مسایل می‌شوند مثل کلاس کنکور و کلاس زبان، گواهینامه و مدرک می‌دهند. یک مقدار این مسایل وجود دارد که امیدواریم نظمی گرفته شود که هر کس مدعی مسایل جوش نباشد. اما به هر حال نیاز بسیار زیاد است و آینده خوبی داریم.»
توصیه‌هایی از یک سرد و گرم چشیده علم
کوکبی توصیه می‌کند: «سعی کنید خودتان را اصلاح کنید تا افراد دیگر را تخطئه کنید و بگویید که فلانی اشتباه گفت،هر کسی سعی کند که خودش را کامل کند و وظیفه‌ای که عهده‌دار است را حتی‌المقدور با مبانی علمی انجام دهد اگر فردی به یکسری اطلاعات دسترسی پیدا کند، فکر نکند که دیگر همه چیز را می‌داند یکی از مشکلاتی که ما نه تنها در حوزه جوشکاری بلکه در تمام حوزه‌ها روبه‌رو هستیم، افرادی هستند که با پیدا کردن یکسری اطلاعات محدود در حوزه فکر می‌کنند همه چیز را می‌دانند و این را باور ندارند که انسان هر چه بیشتر بداند تازه می‌داند که چیزی نمی‌داند.»
برخی از فعالیت های ایشان عبارتند از:
– عضو هیأت مؤسسین و تحریریه جامعه ریخته گران، مجله ریخته گری، انجمن جوشکاری و آزمایشات غیر مخرب، انجمن مهندسین متالورژی و مرکز پژوهش و مهندسی جوش ایران
– عضو AWS و IIW
– مشاور علمی در زمینه جوشکاری شرکت های مختلف خصوصی، دولتی و نظامی در زمینه طراحی و ساخت الکترود و پودر جوش و تعمیرات و بهینه سازی خطوط تولید
– تدریس مباحث جوشکاری در دانشگاه‌های مختلف کشور
– تألیف 8 کتاب و 2 فرهنگ نامه
– چاپ بیش از 100 مقاله داخلی و خارجی
– دارای جوایز بهترین مقاله علمی در مجله علمی AWS، بهترین خدمت در آموزش جوشکاری در ایران از IIW و 4 مرتبه استاد نمونه دانشکده
– دبیر 6 کنفرانس ملی در زمینه جوشکاری و داوری مقالات جوشکاری
ایشان به منظور حل مشکلات صنعتی با استفاده از دانش روز و در راستای برقراری ارتباط صنعت و دانشگاه اقدام به گردآوری گروهی از دانش آموختگان پویا و خلاق در مقاطع دکترا، کارشناسی ارشد و کارشناسی با تخصص‌های متالورژی جوش، متالورژی صنعتی، انتخاب و شناسایی مواد مهندسی، نفت و پتروشیمی و خوردگی از دانشگاه صنعتی شریف نموده است. این گروه با تلفیق نیروی جوان و دانش فنی روز و تجربه اساتید کارآزموده تاکنون موفق به رفع مشکلات و چالش های فنی در پروژه های گوناگونی شده است. لیستی از این پروژه ها در لیست زیر آمده است.
- تعمیر و راه اندازی واحد هشت نیروگاه شهید عباسپور؛
- تعمیر و جوشکاری Runner Blade واحد یک نیروگاه مسجد سلیمان؛
- تعمیر و جوشکاری Airbox واحد یک نیروگاه مسجد سلیمان؛
- مشاور جوشکاری دریچه رادیال سد کارون 4؛
- مشاور جوشکاری دریچه رادیال ترونیون سد سنگ توده تاجیکستان؛
- بازسازی قطعه قلع ریز برای شرکت افراتاب؛
- بررسی Feasibility Study برای فرآیند FSW و FSSW برای یکی از بخش های صنایع دفاع؛
- طراحی و ساخت رک میکروتیوب فلزی برای دانشگاه علوم پزشکی آجا؛
همچنین در زیر لیست پروژه هایی که با صنایع مختلف کشور و یا معاونت پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف توسط مؤسسین شرکت انجام شده است اشاره می شود:
- جوشکاری چدن ها با تکنیک های مختلف؛
- جوشکاری فشاری سرد آلومینیوم با هدف ساخت ؛Evaporator
- لحیم کاری سخت آلومینیوم و تولید مفتول و روانساز مناسب (پژوهشکده هواپیمایی)؛
- تولید مفتول های مناسب برای عملیات سخت کاری؛
- تأثیر عناصر آلیاژی افزوده شده جوش برای تولید جوش برای جوش با بهترین خواص؛
- تولید پودر جوش از منابع داخلی (توسط شرکت سنگ اوپال تولید نیمه صنعتی و انبوه نیز شده است)؛
- تولید سیم های تو پودری برای جوشکاری با کاربردهای مختلف (توسط شرکت کاوش جوش تولید نیمه صنعتی و انبوه نیز شده است)؛
- جوشکاری تعمیری بر روی کوکیل های ریخته گری گریز از مرکز لوله های چدنی (در کارخانه لوله و ماشین سازی ایران)؛
- بررسی فرمولاسیون پوشش الکترودهای E6013 و E7018 و انواع دیگر الکترودها (در شرکت جوش و اکسیژن ایران)؛
- بررسی فرمولاسیون و تولید پودر ترمیت به صورت صنعتی (در شرکت جوش و اکسیژن ایران)؛
- ایجاد لایۀ جوش با آنالیز خالص بر روش شیرهای چدنی (شرکت لوله و ماشین سازی ایران)؛
- بازیابی الکترودهی مسی جوش مقاومتی (قرارداد با شرکت ایران خودرو)؛
- تدوین روش جوشکاری تعمیری لوله های سوپر آلیاژ (واحد الفین پتروشیمی اراک)؛
- ساخت ورق فولادی پوشش شده با آلومینیوم با استفاده از جوش سرد (شرکت ساپکو)؛
- جوش سرد فشاری آلومینیوم – مس؛
- لحیم کاری نرم فیش مسی به نقره چاپ شده روی شیشه؛
- رفع مشکلات جوشکاری TIG اتومات در خط تولید لوله‌های آلومینیومی با کاربرد کشاورزی؛
- ارائۀ دانش فنی برای اتصال مس به چدن در ساخت نوعی مبرد حرارتی برای خودروهای سنگین؛
- کمک و راهنمایی در بهینه کردن جوش‌های انجام شده در تولید اکسل‌ها؛
- ارائۀ دانش فنی و راهنمایی در بازسازی بنبوری صنایع پلاستیک؛
- ارائۀ دستور العمل و نظارت در تعمیر و جوشکاری شافت‌های شکسته شده از بدنۀ مخازن تحت فشار در پخت لاستیک؛
- ارائۀ دانش فنی و تدوین دستور العمل و نظارت جوشکاری سیلندر محافظ الکترود و شارژینگ تیوپ کورۀ تولید فروسیلیسیوم؛
- بهینه کردن فرمولاسیون پودر ترمیت بکار رفته درراه آهن؛
- بهینه کردن فرمولاسیون پوشش الکترودهای مختلف نظیر 6013، 7018، 7010 و …؛
- ارائۀ دانش فنی و نظارت در جوشکاری محور کشندۀ بوژی؛
- طراحی و ساخت الکترود توپودری پوشش دار غیر نیکلی برای جوشکاری چدن نشکن برای اولین بار؛
- ساخت دستگاه جوش مقاومتی مینیاتوری برای ورق‌های زنگ‌نزن نازک؛
- بهینه‌سازی فرآیند جوشکاری اصطکاکی-اغتشاشی آلومینیوم؛
- انجام جوشکاری لیزر بر روی ورق های غیر همجنس و با ضخامت های مختلف جهت TWB (قرارداد با شرکت ایران خودرو)؛
crvOBO https://goldentabs.com/